Polskie społeczeństwo się starzeje. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego liczba osób, które w 2030 roku będą mieć co najmniej 60 lat, wyniesie 10,3 mln. To oznacza wzrost o 3,9% w stosunku do 2023 roku. Tymczasem rynek mieszkalnictwa senioralnego w Polsce nie odpowiada na zmieniające się potrzeby społeczeństwa. Więcej na ten temat dowiadujemy się z raportu Stowarzyszenia Towarzystw Budownictwa Społecznego.
Przepisy pomijają potrzeby mieszkaniowe osób starszych
W uzasadnieniach projektów dotyczących reformy polskiego mieszkalnictwa czytamy o konieczności zwiększenia oferty tanich mieszkań na wynajem dla osób młodych. Tymczasem brakuje rozwiązań kierowanych do starszych, których wciąż przybywa.
Z raportu Stowarzyszenia Towarzystw Budownictwa Społecznego (STBS) i Fundacji LAB60+ wynika, że średnia długość życia w Polsce w 2023 r. wyniosła 82,4 lata u kobiet i 74,8 – u mężczyzn, przy czym tendencja jest wzrostowa. Do 2050 roku osoby 60 plus mają stanowić nawet 40% społeczeństwa.
Według raportu w Polsce nie ma szerokiej oferty mieszkalnictwa skierowanej do seniorów znajdujących się na różnym etapie starzenia się. Część z nich pozostaje aktywna, inni mają ograniczenia zdrowotne, ale radzą sobie sami, a jeszcze inni wymagają stałej opieki. W każdym przypadku potrzeby mieszkaniowe są nieco inne.
TBS-y na mieszkania dla seniorów
Stowarzyszenie Towarzystw Budownictwa Społecznego (STBS) i Fundacja LAB60+ przygotowały projekt, którego wdrożenie poprawiłoby dostępność mieszkań dla starzejącego się społeczeństwa. Obecnie seniorzy mogą przebywać w domach pomocy społecznej, które są niestety dość drogie. Brakuje natomiast lokali bez barier architektonicznych, które ułatwiłyby wykonywanie codziennych czynności i zachęciły do większej aktywności.
W opinii pomysłodawców projekt nie wymaga zmian legislacyjnych. Rozwiązanie to jest wzorowane na sprawdzonym instrumencie JESSICA, który dotyczy wspólnego europejskiego wsparcia na rzecz trwałych inwestycji w obszarach miejskich. Stanowi to odpowiedź na prace prowadzone przez Komisję Europejską i Europejski Bank Inwestycyjny, które dotyczą godnego, zrównoważonego i przystępnego cenowo mieszkalnictwa socjalnego w UE.
Projekt ten nazwano Funduszem Mieszkań Sprzyjających Długowieczności (FMD). Ma wspierać rozwój mieszkalnictwa senioralnego, być czymś pomiędzy samodzielnym mieszkaniem a domem opieki. To rozwiązania odpowiednie dla osób na różnych etapach starzenia się.
Jakie mieszkania mają powstać w ramach FMD?
W przypadku realizacji projektu miałyby powstać mieszkania sprzyjające długowieczności z rozwiązaniami dostosowanymi do konkretnego etapu życia. Realizowano by również zespoły mieszkaniowe, które łączą różne typy lokali – niezależne i wspierane z opieką. Infrastruktura społeczna, rehabilitacyjna, kulturowa i usługowa, byłyby na wyciągnięcie ręki czterech głównych grup odbiorców. Jak wygląda ten podział?
- Osoby po 60. które chcą mieszkać samodzielnie, ale mieć dostęp do wsparcia i usług.
- Osoby zagrożone wykluczeniem społecznym ze względu na samotne mieszkanie w lokalach, np. na wysokim piętrze bez windy.
- Osoby, które nie wymagają jeszcze domu opieki i jednocześnie chcą mieć środowisko sprzyjające aktywności i integracji.
- Osoby z niepełnosprawnością i przewlekle chore, które chcą korzystać z mieszkań treningowych lub wspierających.
Wartość funduszu miałaby wynieść ok. 1 mld euro. Realizowane obiekty musiałyby spełniać wymagania techniczne pod kątem funkcjonowania osób starszych i być dostępne cenowo dla seniorów z ograniczonym budżetem.
