Mieć mieszkanie i nie wydać na jego zakup ani złotówki? To wcale nie jest nierealne. Okazuje się, że co czwarty Polak nie musi kupować mieszkania, by mieć je na własność. Dostaje je w darowiźnie lub w spadku – tak wynika z raportu sporządzonego przez NBP.
Podczas wszelkich analiz na rynku dotyczących mieszkań uwaga skupia się zazwyczaj głównie na pierwotnym oraz wtórnym rynku nieruchomości. Najczęściej pomijane są kwestie sposobów wejścia w posiadanie domów, działek i mieszkań, w tym w szczególności poprzez takie formy wejścia w ich posiadanie jak dziedziczenie oraz darowizny. Dane na temat sposobu pozyskania nieruchomości pojawiają się bardzo rzadko. Właściwie do tej pory jedyne źródło tego typu danych stanowić może badanie zasobności gospodarstw domowych, przeprowadzone przez Narodowy Bank Polski i opublikowane na początku 2018 r.
Okazuje się, że mimo tego, że zazwyczaj jest pomijany, to bardzo ważny aspekt, bowiem dotyczy co czwartego nowego właściciela mieszkania. Warto wiedzieć, które grupy naszych rodaków (z uwzględnieniem wieku i majątku) najczęściej otrzymują mieszkania w spadkach i darowiznach.
Sposoby nabycia nieruchomości mieszkalnych
Wyniki powyższej analizy wskazują, że sposoby nabycia mieszkania (jako głównego miejsca zamieszkania) wygląda następująco:
- zakup nieruchomości na wolnym rynku – ok. 38 proc.
- samodzielna budowa – ok. 23 proc.
- darowizna – ok. 15 proc.
- spadek – ok. 11 proc.
- uwłaszczenie (np. wykup od spółdzielni lub gminy) – ok. 11 proc.
- inne – ok. 2 proc.
Istotny jest jednak fakt, że powyższe dane w kategorii osób otrzymujących darowiznę bądź spadek nie uwzględniają osób, które w ten sposób weszły w posiadanie dodatkowej nieruchomości (np. mieszkanie po rodzicach). Dotyczy to również osób, które zdecydowały się na sprzedaż wcześniej odziedziczonego lub otrzymanego mieszkania bądź domu i za środki pozyskane w ten sposób sfinansowały zakup lub budowę aktualnej nieruchomości. Pomimo powyższych ograniczeń, sumaryczny odsetek osób mieszkających w domu lub mieszkaniu otrzymanym w spadku albo darowiźnie jest na wysokim poziomie (26 proc.).
Dużo darowizn dla młodych
Jeśli przyjrzeć się analizie w podziale na wiek, to liczebność grupy osób, które otrzymały w spadku lub darowiźnie nieruchomość stanowiącą główne miejsce zamieszkania, jest jeszcze większa wśród osób młodych (do 45 roku życia) – odsetek takich osób wynosi ok. 30 proc, podczas gdy zakup mieszkania lub domu był głównym sposobem (45 proc. osób) na pozyskanie nieruchomości. W przypadku osób ze starszych grup wiekowych prym wiodła samodzielna budowa domu.
Najwięcej dostają najzamożniejsi
Z raportu wynika również dość ciekawa zależność dotycząca darowizn. Można bowiem zauważyć, że w przypadku grupy osób charakteryzujących się statusem majątkowym znacznie powyżej średniej darowizny są znacznie popularniejszym sposobem na dojście do posiadania domów i mieszkań. Najwyższy odsetek darowizn występował w przypadku 10 proc. najzamożniejszych gospodarstw domowych.
