Do Rządowego Centrum Legislacji trafił projekt ustawy regulujący zasady udzielania „Bezpiecznego Kredytu 2 proc.”, który to, jak przewidują eksperci, rząd będzie chciał wprowadzić w życie przed jesiennymi wyborami parlamentarnymi. Okazuje się, że ustawodawca przewiduje dość obszerną listę ograniczeń w zakresie wykorzystywania nieruchomości sfinansowanych za pomocą preferencyjnego kredytu.
Uciążliwe restrykcje i ograniczenia
Sankcje i ograniczenia za niewłaściwe wykorzystywanie nieruchomości zakupionych za pomocą kredytów preferencyjnych nie są nowością, a raczej standardowym rozwiązaniem. Taki model funkcjonował we wcześniejszych rządowych programach „Rodzina na swoim” i „Mieszkanie dla młodych”. Co natomiast odróżnia obecny projekt ustawy od pozostałych, to wyjątkowo rozbudowana lista sytuacji, które mogą skutkować wstrzymaniem lub nakazem zwrotu dopłat do kredytów hipotecznych.
Długa lista przewinień
Kredytobiorca przede wszystkim musi liczyć się z karą za pustostan. Według przepisów będzie on miał czas do roku na rozpoczęcie prowadzenia gospodarstwa domowego w zakupionym lokalu. Po upływie tego terminu ma obowiązywać karny zwrot dopłat wraz z odsetkami. Specjaliści jednak pozostają tutaj nieco sceptyczni, zwracając uwagę na skuteczność egzekwowania przepisu w przypadku ograniczonych możliwości kontrolnych.
Prawomocny wyrok skazujący kredytobiorcę za oszustwo kredytowe ma być kolejnym powodem konieczności zwrotu wszystkich dopłat z odsetkami. Na tym jednak lista się nie kończy. Projekt ustawy aktualnie znajdujący się w fazie konsultacji przewiduje całą listę nieco bardziej uciążliwych restrykcji i ograniczeń.
Ustawa zakłada szereg sytuacji, gdy dopłaty do rat mają wygasać wraz z ostatnim dniem miesiąca, w którym wystąpiło dane zdarzenie uzasadniające zakończenie dotowania hipoteki. Dodatkowo kredytobiorca będzie zobowiązany do zwrócenia dopłat uzyskanych po tym zdarzeniu. Wśród wspomnianych sytuacji, ustawodawca wymienia, m.in. zbycie własności lokalu lub domu, lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu (w obu przypadkach poza zbyciem na rzecz drugiego kredytobiorcy).
Osoby, które nabędą lokal z pomocą „Bezpieczny kredyt 2 proc.”, nie będą mogły w całości, lub nawet części użyczać go innej osobie. Ponadto wprowadzenie jakichkolwiek zmian sposobu użytkowania nieruchomości, uniemożliwiające zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych (nawet na części metrażu) będzie traktowane jako uzasadnienie do zakończenia dotowania.
Kredytobiorcy nie mogą także nabyć prawa własności kolejnego domu/lokalu albo spółdzielczego własnościowego prawa do mieszkania w sposób inny niż tylko w przypadku dziedziczenia. Dotacja zostanie również odebrana w przypadku trwałego zaprzestania prowadzenia gospodarstwa domowego w kredytowanej nieruchomości.
Na liście przewinień znajdują się też upadłość konsumencka i utrata statusu kredytobiorcy przez osobę, która jako jedyna w momencie podpisania umowy spełniała warunek wieku do 45 lat (z wyjątkiem śmierci).
Projektu ustawy jasno określa rolę banków kredytujących, które w przypadku braku przekazania odpowiednich informacji przez kredytobiorcę będą mogły samodzielnie zdecydować o wygaśnięciu dopłat, naliczyć odsetki i zobligować byłego już wówczas beneficjenta programu do zwrotu należnych świadczeń.
