Wysokie stopy procentowe są największą barierą dla kupujących mieszkania. Podnoszą one koszt kredytu, przez co miesięczna rata stanowi większe obciążenie dla domowego budżetu. Negatywnie wpływają również na zdolność kredytową, a tym samy sprawiają, że musimy kupować coraz mniejsze mieszkania.
W drugiej połowie 2023 roku byliśmy świadkami dynamicznego wzrostu cen mieszkań. W wielu lokalizacjach osiągnęły one rekordowe poziomy. Wzrosty szybko jednak wyhamowały wraz z końcem kredytu z dopłatami. W efekcie tempo wzrostu cen mieszkań w okresie 2018-2023 było podobne jak w przypadku innych europejskich gospodarek rozwijających się.
Wzrost oprocentowania kredytów sprawia jednak, że sprzedaż mieszkań od 2022 roku jest zdecydowanie niższa niż w okresie 2019-2021.
Wysoki koszt kredytu i słaba zdolność
Wysokie ceny mieszkań, są jednym z czynników powstrzymujących nas przed zakupem. Większy problem stanowią jednak wysokie stopy procentowe. Seria podwyżek realizowanych od października 2021 roku do września 2022 roku sprawiła, że główna stopa procentowa osiągnęła nienotowany od lat poziom. Obniżki w 2023 roku nie spowodowały większych zmian.
Koszt kredytu jest wysoki, co negatywnie wpływa na domowe budżety kredytobiorców. Z danych opublikowanych przez PKO BP wynika, że w pięcioletnim okresie udział raty kredytu mieszkaniowego w przeciętnym wynagrodzeniu netto wzrósł z 50 do 80 procent.
Wysoka miesięczna rata sprawia również, że ograniczona zdolność kredytowa nie pozwala na zaciągnięcie kredytu mieszkaniowego w odpowiedniej wysokości.
Rynek czeka na obniżki stóp procentowych
Wysokie stopy procentowe negatywnie wpływają również na zakupy realizowane przez inwestorów. Wysoki koszt obsługi kredytu sprawia, że zakupy inwestycyjne wspierane drogim kredytem bankowym mają niższą rentowność. Dodatkowo wysoko oprocentowane depozyty stanowią alternatywę dla innych form inwestycji szczególnie dla osób, dla których bezpieczeństwo oszczędności jest ważniejsze od story zwrotu.
Coraz częściej pojawiają się prognozy obniżki stóp procentowych mówiące o korekcie o 0,75 pp. do końca bieżącego roku. Dla wielu osób zapewne już taka korekta będzie bodźcem do powrotu do planów zakupowych. Na obniżki do poziomu z 2021 roku nie możemy na razie liczyć.
Stać nas na coraz mniejsze mieszkania
Mimo wzrostu wynagrodzeń możemy sobie pozwolić na zakup coraz mniejszych lokali. Wynika to bezpośrednio z ich cen. Najmniej metrów kwadratowych za średnie miesięczne wynagrodzenie kupimy w aglomeracjach. W nieco lepszej sytuacji są kupujący mieszkania w powiatach sąsiadujących z dużymi ośrodkami. Najlepsze proporcje ceny do wielkości są w mniejszych miastach wojewódzkich oraz powiatach grodzkich i ziemskich.
Do sytuacji na rynku swoją ofertę dostosowują deweloperzy, który w dużych miastach oferują mniejszą średnią powierzchnię nieruchomości, niż w przypadku mniejszych ośrodków.
