Jeżeli do działki nie prowadzi droga, to nie oznacza, że nie można z niej korzystać. W takiej sytuacji jest możliwość ustanowienia służebności drogowej, czyli prawa do poruszania się przez sąsiednią posesję do najbliższej drogi publicznej.
Czym jest służebność drogowa?
Służebność drogowa to ograniczone prawo rzeczowe, które daje możliwość przejazdu i przejścia przez sąsiadującą działkę, aby dostać się z własnej posesji do drogi publicznej w obu kierunkach.
Nieruchomość, do której wytyczana jest nowa droga, to nieruchomość władnąca. Natomiast ta, przez którą trasa przebiega, to nieruchomość obciążona.
Jaka powinna być nowa droga?
Ustanawiając służebność, trzeba pamiętać o tym, aby nowa droga była na tyle szeroka, aby umożliwić swobodny przejazd samochodem, a jednocześnie być ulokowana w takim miejscu, aby jak w jak najmniejszym stopniu utrudniać gospodarowanie nieruchomością obciążoną.
Jak ustanowić służebność drogową?
Służebność drogową można ustanowić na dwa sposoby. Jeżeli dojdziemy do porozumienia z sąsiadami, to można to zrobić na drodze ugody. Jeśli jednak nie chcą nam oni umożliwić poruszania się po terenie swojej posesji, to należy złożyć wniosek do sądu rejonowego, który jest rozpatrywany podczas postępowania sądowego.
Gdy obie strony dojdą do porozumienia lub sąd nakaże ustanowić służebność, należy złożyć wniosek w tej sprawie do właściwego urzędu gminy. Podstawą jest również stworzenie umowy pomiędzy właścicielami działki władnącej i obciążonej, w której zostaną zawarte dane stron i określone warunki ustanowienia służebności, czyli głównie to, po czyjej stronie jest remont i naprawa drogi. Trzeba również załączyć wypis z rejestru gruntów dla obu działek, a samą umowę spisać w formie aktu notarialnego.
Posiadacz działki władnącej musi regularnie płacić sąsiadowi za ustanowienie służebności i w zamian za to dostaje niezakłócony dostęp do drogi.
Jak znieść służebność drogi?
Jeśli służebność drogi nie jest już potrzebna, bo np. wytyczono nowa drogę publiczną, to jest możliwość jej zniesienia. Wtedy właściciel działki obciążonej musi złożyć wniosek o wykreślenie służebności z księgi wieczystej wraz z załącznikiem, w którym posiadacz działki władnącej zrzeka się tego prawa.
Służebność przez zasiedzenie
Jeżeli trasa została wytyczona i użytkowana w dobrej wierze przez 20 lat albo w złej wierze przez 30 lat, to może dojść do ustanowienia służebności drogowej przez zasiedzenie. Nie wystarczy jednak samo jej użytkowanie, ale właściciel działki władnącej musi udowodnić, że zainwestował środki na stworzenie i utrzymanie drogi w dobrym stanie technicznym.
