Dobra wiadomość dla właścicieli domów planujących wymianę starych pieców i poprawę efektywności energetycznej budynków – program „Czyste Powietrze” wkrótce wraca. Po przerwie spowodowanej reformą i uszczelnieniem systemu rząd zapowiada wznowienie naboru wniosków na 31 marca 2025 r. Co się zmieni? Jakie środki zostaną przeznaczone na ekologiczną modernizację domów? I dlaczego poprzednia edycja została wstrzymana? Oto wszystko, co warto wiedzieć.
Nowe „Czyste powietrze” – co wiadomo na ten moment?
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) ogłosił, że w 2025 roku na programy związane z transformacją energetyczną i ochroną powietrza przeznaczy aż 16 miliardów złotych. A jeśli doliczymy środki z Funduszu Modernizacyjnego i europejskich programów wsparcia, to pula wzrasta do 25 miliardów złotych.
To spory budżet, który ma pomóc w walce ze smogiem i zmniejszyć koszty ogrzewania budynków mieszkalnych. Na początku lutego wniosek o finansowanie programu ma trafić do Europejskiego Banku Inwestycyjnego, który zdecyduje o przyznaniu dodatkowych 10 miliardów złotych.
Dlaczego poprzedni nabór został wstrzymany?
Pod koniec listopada 2024 roku NFOŚiGW zablokował możliwość składania nowych wniosków, argumentując to koniecznością reformy i zabezpieczenia funduszy przed nieprawidłowościami. W tym samym czasie do prokuratury trafiło zawiadomienie o podejrzeniu wyłudzeń na kwotę około 600 milionów złotych. Dotyczyło to firm, które miały wykorzystywać program do nieuczciwego pozyskiwania najwyższego poziomu dofinansowania.
Decyzja o wstrzymaniu programu nie została przyjęta dobrze, zwłaszcza przez organizacje zajmujące się walką ze smogiem. Krytykowali ją także samorządowcy, dla których „Czyste powietrze” jest kluczowym narzędziem wspierającym mieszkańców w przechodzeniu na ekologiczne źródła ciepła.
Dla kogo program i jakie wsparcie można uzyskać?
„Czyste powietrze” jest skierowane do właścicieli domów jednorodzinnych oraz osób posiadających wydzielone lokale z osobnym systemem grzewczym. Program umożliwia uzyskanie dofinansowania na:
- wymianę starego kotła na nowoczesne, ekologiczne źródło ciepła,
- termomodernizację budynku, czyli ocieplenie ścian, wymianę okien i drzwi,
- montaż instalacji odnawialnych źródeł energii, takich jak fotowoltaika czy pompy ciepła.
Wysokość dotacji zależy od dochodów wnioskodawcy – osoby o niższych dochodach mogą liczyć na większe wsparcie, czasem nawet pokrywające większość kosztów inwestycji.
Nowe zasady – co może się zmienić?
Chociaż szczegóły reformy nie są jeszcze znane, wiadomo, że celem zmian jest skuteczniejsze wykrywanie nieprawidłowości oraz usprawnienie całego procesu przyznawania dotacji. Możliwe, że zostaną wprowadzone dodatkowe kontrole oraz bardziej precyzyjne wytyczne dotyczące tego, kto i na co może uzyskać dofinansowanie.
