Rządowe Centrum Legislacji opublikowało na swoich stronach i skierowało do konsultacji publicznych projekt ustawy o kooperatywach mieszkaniowych oraz o zasadach zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości w celu wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowych. Projekt opublikowany został 22 lipca 2021 r., a jego konsultacje publiczne potrwają 21 dni.
Projekt ustawy regulującej tworzenie kooperatyw mieszkaniowych został już wcześniej opracowany przez dawne Ministerstwo Pracy i Rozwoju. Obecny projekt ma uwzględniać propozycje zgłoszone w ramach konsultacji publicznych poprzedniej wersji ustawy. Celem projektu jest zwiększenie dostępności mieszkań poprzez upowszechnienie kooperatyw mieszkaniowych. Zrezygnowano w nim jednak z propozycji wprowadzenia ulgi podatkowej dla członków kooperatywy. Konsultowana obecnie ustawa ma regulować zasady współdziałania członków kooperatywy mieszkaniowej oraz zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości w celu wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowych.
Kooperatywy mieszkaniowe mogą być tworzone przez co najmniej trzy osoby fizyczne, które muszą zawrzeć umowę w formie aktu notarialnego. Może to być umowa kooperatywy mieszkaniowej lub spółki cywilnej. Idea jest taka, że przyszli mieszkańcy odpowiedzialni są za inicjowanie procesu inwestycyjnego, podejmują współdziałanie w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Jest to przedsięwzięcie o charakterze non-profit, a więc nie może być nastawione na sprzedaż nieruchomości i zysk. Potrzeby mieszkaniowe członków kooperatywy mają zostać zrealizowane poprzez podjęcie inwestycji mieszkaniowej, która może polegać na nabyciu nieruchomości gruntowej i budowie co najmniej jednego budynku wielorodzinnego lub kilku budynków jednorodzinnych. Dopuszczalne jest również nabycie nieruchomości gruntowej, na której jest już co najmniej jeden budynek i przeprowadzenie w nim robót budowlanych mających na celu dostosowanie go do celów mieszkaniowych. Inicjatywa ta ma stanowić alternatywę dla zakupu mieszkania od dewelopera, zgodnie z szacunkami pozwalając zaoszczędzić ok. 20-30% kosztów, dzięki temu, że członkowie kooperatywy część prac budowlanych i wykończeniowych realizują we własnym zakresie.
W uzasadnieniu projektu ustawy podkreślono szczególne znaczenie oddolnych inicjatyw mieszkaniowych dla zagospodarowania przestrzennego w gminach, gdzie będą one realizowane. Ustawa przewiduje, że gminy będą mogły oferować na sprzedaż nieruchomości należące do gminnego zasobu nieruchomości pod inwestycje mieszkaniowe realizowane przez kooperatywy mieszkaniowe, rozkładać płatność za nabycie nieruchomości na raty oraz stosować bonifikaty od ceny nieruchomości. Będą też mogły uwzględniać współpracę z kooperatywami mieszkaniowymi w procesie rewitalizacji niektórych obszarów lub budynków.
