Otrzymanie mieszkania w spadku to często wydarzenie związane z trudnymi emocjami. Mimo to należy pamiętać, o spełnieniu kilku formalności, szczególnie jeśli zmarły miał długi, jest wielu spadkobierców lub będziemy chcieli szybko sprzedać nieruchomość. Jak uporządkować sprawy po odziedziczeniu mieszkania?
Gdy dowiemy się, że odziedziczyliśmy mieszkanie na drodze dziedziczenia ustawowego lub zostało nam one przekazane w testamencie, musimy pamiętać o obowiązkach, jakie na nas ciążą.
Przyjęcie lub odrzucenie spadku
Gdy dziedziczymy nieruchomość, musimy podjąć decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Spadkobierca ma na to 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule powołania do spadku. Najczęściej, ale nie zawsze, okres ten jest liczony od śmierci spadkodawcy. Spadkobiorca może:
- przyjąć spadek wprost – przyjmuje się cały majątek i ewentualne długi,
- przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza – odpowiada się za długi tylko do wartości aktywów,
- odrzucić spadek – zrzeka się całości.
Oświadczenie składa się u notariusza lub w sądzie.
Stwierdzenie nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia
Aby móc formalnie zarządzać spadkiem, konieczne jest uzyskanie dokumentu potwierdzającego prawa do spadku. Są dwie drogi. Jeśli wszyscy spadkobiercy są znani i zgodni co do podziału majątku, notariusz może sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia. Na jego podstawie można dokonać wpisu własności do księgi wieczystej. Upoważnia on również do pełnego dysponowania nieruchomością. W przypadku sporów lub w sytuacji, gdy nie są znani wszyscy spadkobiercy, konieczne jest przeprowadzenie postępowania sądowego o stwierdzenie nabycia spadku. Cała procedura może zająć od kilku do kilkunastu miesięcy.
Wpis do księgi wieczystej
Po potwierdzeniu nabycia spadku trzeba dokonać wpisu nowego właściciela do księgi wieczystej. Robi się to, składając wniosek do sądu wieczystoksięgowego wraz z dokumentem poświadczającym dziedziczenie. Opłata sądowa wynosi obecnie 200 zł. Wpis ten ma charakter deklaratywny, ale jest wymagany przy sprzedaży lub zaciąganiu kredytu.
Podatek od spadku – kto, kiedy i ile płaci?
Spadek może wiązać się z obowiązkiem zapłaty podatku od spadków i darowizn. Wszystko zależy od stopnia pokrewieństwa.
I grupa (najbliższa rodzina) jest zwolniona z podatku, o ile zgłosi spadek do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od dnia nabycia.
II i III grupa (czyli dalsi krewni) musi zapłacić podatek według skali, zależnie od wartości spadku.
W przypadku spadków o znacznej wartości urząd skarbowy może przeprowadzić wycenę nieruchomości, aby określić jej faktyczną wartość.
Sprzedaż mieszkania po spadku – kiedy można?
Odziedziczone mieszkanie można sprzedać, jednak w pewnych okolicznościach musimy się liczyć z koniecznością zapłaty podatku. Jeśli spadkobierca sprzeda mieszkanie przed upływem 5 lat od nabycia, może zostać zobowiązany do zapłaty 19% podatku dochodowego od zysku.
Termin 5 lat liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym spadkodawca nabył nieruchomość, a nie od daty jego śmierci. Konieczności zapłaty podatku można w tym przypadku uniknąć, jeśli w ciągu 3 lat od sprzedaży nieruchomości środki zostaną przeznaczone na własne cele mieszkaniowe (np. zakup innego mieszkania, budowę domu, remont).
Inne obowiązki spadkobiorcy
Warto pamiętać, że po otrzymaniu nieruchomości w spadku należy zgłosić zmianę właściciela w spółdzielni lub wspólnocie mieszkaniowej. Musimy też uregulować opłaty, jeśli wystąpiły zaległości. Mając dokument potwierdzający nabycie spadku, powinniśmy przepisać na siebie liczniki prądu, wody i gazu. Musimy również zaktualizować dane podatnika w urzędzie gminy (dotyczące podatku od nieruchomości).
W razie wątpliwości powinniśmy zapoznać się z przepisami, a w razie wątpliwości, skonsultować się z notariuszem lub doradcą podatkowym.
