W ostatnich dniach Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) opublikował wyniki kontroli dotyczącej pomp ciepła importowanych do Polski spoza Unii Europejskiej. Kontrola ta przyniosła niepokojące rezultaty. Okazuje się, że aż 94% urządzeń nie spełniało formalnych wymagań. W efekcie na granicy zatrzymano 463 urządzenia niespełniające obowiązujących wymagań bezpieczeństwa, z których jedynie 101 zostało ostatecznie dopuszczonych do obrotu po wprowadzeniu działań naprawczych.
Proces kontroli
Kontrola przeprowadzona przez UOKiK we współpracy z Inspekcją Handlową (IH) oraz Krajową Administracją Skarbową (KAS), objęła łącznie 564 modele pomp ciepła. Były one transportowane do Polski różnymi drogami: morską, drogową i lotniczą. Weryfikacja miała na celu zapobieżenie wprowadzeniu na rynek produktów niespełniających wymagań. W jej ramach sprawdzano, czy pompy ciepła posiadają odpowiednie etykiety efektywności energetycznej, karty informacyjne produktu, dokumentację techniczną oraz oznakowanie CE i deklarację zgodności.
Wykryte nieprawidłowości
Najwięcej nieprawidłowości dotyczyło dokumentacji: brak lub nieprawidłowo sporządzone deklaracje zgodności UE oraz karty informacyjne produktów. To sprawia, że konsumenci nie mają wystarczających informacji, by podjąć świadomą decyzję o zakupie, nie wiedząc, czy producent deklaruje spełnianie wszystkich potrzebnych wymogów. W rezultacie zatrzymano na granicy ponad 400 pomp, które nie spełniały przepisów. Ostatecznie, dopuszczono do obrotu nieco ponad 101 z nich.
Rola pomp ciepła i ich popularność
Pompy ciepła to urządzenia wykorzystujące odnawialne źródła energii. Pobierają one energię cieplną z powietrza lub gruntu i przekazują ją do domowej instalacji grzewczej. W ostatnim czasie zyskują one na popularności wśród konsumentów ze względu na możliwość obniżenia kosztów ogrzewania oraz coraz częściej ze względu na poszukiwanie rozwiązań o mniejszym wpływie na środowisko naturalne.
Działania UOKiK
Urzędnicy bacznie przyglądają się rynkowi urządzeń odnawialnych źródeł energii (OZE), w tym pomp ciepła. UOKiK prowadzi obecnie 18 postępowań prawnych. Są to głównie wyjaśnienie niedozwolonych postanowień wzorców umów, nierespektowanie prawa do odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa, nieprzekazywanie istotnych informacji niezbędnych konsumentom do podjęcia decyzji o zakupie (w tym dotyczących gwarancji, przewidywanych efektów eksploatacji instalacji oraz wyników audytu), a także wprowadzanie w błąd co do charakteru, zakresu i wartości dofinansowań.
Rady dla konsumentów
Kupując pompę ciepła, warto zwrócić szczególną uwagę na kilka kluczowych kwestii. Do najważniejszych z nich należą:
- sprawdzenie danych na etykiecie efektywności energetycznej i karcie produktu. Informacje te powinny być dostępne na zakupionym urządzeniu oraz na stronie internetowej sprzedawcy;
- upewnienie się, że etykieta zawiera dane dostawcy, czyli producenta lub importera. Ułatwi to dochodzenie praw w przypadku usterki urządzenia;
- wpisywanie nazwy modelu w bazie EPREL (europejski rejestr produktów do celów etykietowania energetycznego), gdzie można znaleźć dodatkowe informacje dotyczące ogrzewaczy pomieszczeń i wielofunkcyjnych;
- zgłaszanie nieprawidłowości w oznakowaniu pomp ciepła do Inspekcji Handlowej.
